Meer zeggenschap in roosters

Zeggenschap in uurroosters komt steeds meer voor. Het past in een trend van groeiende flexibilisering en duurzame inzetbaarheid. Zelfroosteren of individueel roosteren is personeelsplanning met belangrijke voordelen voor werkgevers én werknemers. Het is een sociaal innovatieve manier om personeel te plannen waarbij de medewerkers in kwestie zélf verantwoordelijk zijn voor hun eigen planning, en dit binnen bepaalde normen die de organisatie afstemt. Die normen komen bijvoorbeeld uit het beleid van de organisatie, de CAO of de Arbeidstijdenwet. De werkgever bepaalt dus het ‘wat’ en de medewerkers het ‘hoe’.

Voordelen

Bij zelfroosteren maakt de werknemer binnen bepaalde randvoorwaarden zijn eigen rooster, waardoor hij optimaal op zijn individuele wensen kan inspelen. Zo kan hij werk en privéleven beter op elkaar afstemmen. De werkgever heeft als voordeel dat hij vraag en aanbod van arbeid beter op elkaar kan afstemmen. Door zelfroosteren kan hij gedemotiveerde werknemers en minder verzuim verwachten. De productiviteit zal hierdoor stijgen.

Overleg centraal

Zelfroosteren is een vorm van organiseren waarbij overleg centraal staat. In eerste instantie is dat het overleg tussen leidinggevende en werknemer(s) en tussen werknemers onderling. Zij maken samen het rooster en brengen vraag en aanbod van arbeid in balans. Hoe beter ze daarbij met elkaar in gesprek gaan, hoe meer resultaat ze met het individueel roosteren boeken. De manager of leidinggevende geeft bijvoorbeeld per rooster- of planperiode exact aan hoeveel en welk soort werknemers er nodig zijn om het werk uit te voeren. De werknemers hebben vervolgens het recht hun eigen werktijden te kiezen binnen de gegeven normen.

Aan de slag

Bij voldoende draagvlak onder uw personeel kunt u met zelfroosteren aan de slag. U start met het analyseren van het werkaanbod. De resultaten hiervan gebruikt u voor het vaststellen va de minimale en maximale bezettingseisen. Daarbij geldt dat bij een minimale bezetting alleen het werk gebeurt dat echt noodzakelijk is. Een maximale bezetting houdt in dat ook ruimte bestaat voor extra klussen die anders blijven liggen. Vervolgens inventariseert u de voorkeuren van de werknemers.  U laat ze bijvoorbeeld kiezen voor bloktijden waarop zij juist niet willen werken. U gaat op zoek naar een optimale match. Er is software op de markt om dit te doen. Stel de definitieve planning op en verspreid het nieuwe rooster. Vanaf dit moment zijn (grote) wijzigingen niet meer mogelijk. Collega’s kunnen natuurlijk wel onderling ruilen. Bij meningsverschillen kunt u als leidinggevende of HR-professional eventueel de knoop doorhakken. Vergeet niet na enige tijd om het zelfroosteren te evalueren.