Technologische ontwikkelingen volgen elkaar steeds sneller op. Voor de bedrijfsvoering is dat een voordeel. Gegevens worden sneller en efficiënter uitgewisseld, er is meer informatie beschikbaar en het nieuwe werken wordt er mogelijk door. Voor werknemers zijn er grote voordelen maar er is ook een keerzijde. De grenzen tussen werk en privé vervagen en er zijn medewerkers die het allemaal niet meer kunnen volgen. Bij veel gebruik van de smartphone kan er zelfs verslaving optreden. Gevolg kan zijn dat medewerkers hierdoor technostress ervaren. De werkgever moet deze vorm van psychosociale arbeidsbelasting (PSA) beperken. Wat kan hij eraan doen en wat is de rol van de HR?
Technostress in de RI&E
Technologie maakt het mogelijk dat we altijd bereikbaar zijn. Hierdoor gaan werk en privé door elkaar heen lopen. Kijk maar eens rond hoeveel collega’s op het werk hun sociale media bijwerken (Twitter, Facebook et cetera) en thuis de werkmail bekijken en beantwoorden. Vaak doen mensen dat omdat ze bang zijn dat ze iets missen. Dit gedrag leidt uiteindelijk tot onzekerheid, dwangmatig checken en in paniek raken als er ‘geen bereik’ is. Terwijl de techniek eerst zorgde voor meer vrijheid, leidt het nu tot stress. Technostress is een vorm van psychosociale arbeidsbelasting en hoort thuis in de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E). Kijk bij de evaluatie van de RI&E of er aandacht is voor technostress en er voldoende concrete maatregelen in het plan van aanpak staan. Als u de RI&E wilt aanpassen dan moet u de ondernemingsraad raadplegen. De OR heeft instemmingsrecht.
Altijd aan het werk
Met de opkomst van nieuwe technologie is de grens tussen werk en privé aan het vervagen. Het management stuurt op output en laat de wijze hoe dit te realiseren aan de medewerkers over. Technologie is daarbij een krachtig hulpmiddel. Een mailtje sturen uit de trein, SMS-en vanaf het sportveld, een presentatie maken op zondag, voor je het weet ben je constant aan het werk.
Voor sommige medewerkers is het “normaal” om laat in de avond of in het weekend collega’s nog te sms-en, mailen of zelfs te bellen. Leg je oor eens te luisteren bij de achterban of men stress ervaart door het continue bezig zijn met het werk. Heldere afspraken over de tijden waarop werknemers elkaar benaderen zijn dan onvermijdelijk. En niet te vergeten een goede registratie van werktijden ook van de “buiten” kantoor gemaakte uren.
Nachtmerrie
Bij automatisering moet u niet alleen denken aan software voor op kantoor. In de industrie wordt het oude machinepark vervangen door nieuwe volledig computergestuurde exemplaren. Voor velen is dit een uitdaging maar er zijn medewerkers voor wie dat een nachtmerrie is. Hun zorgvuldig opgebouwde expertise waaraan ze vaak ook een deel van hun status ontlenen is van de ene dag op de andere nutteloos geworden. Lampen, relais en drukknoppen maken plaatst voor een beeldscherm. En dat vergt een heel andere manier van werken en denken. Tja, en als dan een “broekie” dat net binnenkomt het binnen een paar dagen in de vingers heeft kan dit tot stress en verlies van het gevoel van eigenwaarde leiden. Kijk daarbij eens kritisch of er medewerkers in de “risicogroep” zitten. Mocht dit zo zijn maak dan afspraken over extra opleiding en begeleiding of interne herplaatsing in een andere functie.
Cyberpesten
Volgens de Arbowet moet de werkgever een beleid voeren dat seksuele intimidatie en pesten voorkomt. Moderne communicatiemiddel zijn een laagdrempelige manier om dit soort ongewenst gedrag te vertonen. Denk aan het sturen van haat-sms’jes, ongevraagd filmpjes en foto’s op Facebook zetten en collega’s zwartmaken op sociale media. Maar ook stelselmatig e-mails van een collega niet beantwoorden valt onder pestgedrag. Het is ook zo eenvoudig: één druk op de knop en het bericht staat op internet (terwijl verwijderen een stuk lastiger is). Waar ‘gewoon’ pesten ophoudt na werktijd, kan digitaal pesten ook daarbuiten doorgaan. Logisch dat de impact van pesten heel groot is, en niet alleen op degene die gepest wordt, maar ook op zijn omgeving.
Op grond van de Arbowet is de werkgever verplicht om pesten het te voorkomen of beperken. Maar dat is lastiger dan het lijkt. Een gedragscode kan werknemers wijzen op wat wel en niet toelaatbaar is. U kunt als HR hier initiatief nemen om een code te maken of aan te passen. Ook cyberpesten kunt u opnemen in de RI&E.
HR verzuipt in de informatie
Internet is een bijna onuitputtelijke bron van informatie voor HR. Als u gaat zoeken, verzamelt u al gauw meer informatie dan u nodig heeft. Er zijn veel fora met daarop de meest goedbedoelde collegiale tips. Omdat u niet weet hoe betrouwbaar de informatie is, kan onzekerheid ontstaan. Hierdoor kan de werkdruk toenemen.
Training timemanagement
Vroeger was parate kennis erg waardevol, maar tegenwoordig ligt de nadruk op het beheersen van goede zoekstrategieën en het actief gebruiken en onderhouden van sociale netwerken. Neem deze verschuiving mee in het opleidingsbeleid van uw organisatie. Leer vaardigheden aan die passen bij deze tijd zoals grote hoeveelheden informatie selecteren en beoordelen en timemanagement. Maakt u hard voor een training Timemanagement zodat uw medewerkers meer grip krijgen op hun tijdsbesteding.
Bron: Simon Troost