De werkgever is verantwoordelijk voor het creëren van een veilige en respectvolle omgeving voor alle medewerkers. Pesten op de werkvloer is daarom een no-go. Het gaat hierbij om terugkerend negatief gedrag van een collega of leidinggevende waar medewerkers zich niet tegen kunnen verweren. Denk aan roddelen, buitensluiten, (seksuele) intimidatie of plagen. De gevolgen hiervan zijn groot. Zo kampen slachtoffers met slapeloosheid, depressies en angsten die in sommige gevallen leiden tot zelfdoding. Bovendien kost het ziekteverzuim organisaties veel geld; zo’n 900 miljoen euro per jaar aan loondoorbetaling volgens berekeningen van TNO. Hoe herken je als HR-professional pestgedrag op tijd en wat kun je ertegen doen?
De 6 stadia van pesten
Onderzoek wijst uit dat er zes voorspelbare stadia zijn van pesten op de werkvloer. Zo identificeert de pester eerst een doelwit, waarna hij een aanvankelijk grotendeels stille aanval lanceert door te roddelen en zaden van twijfel en minachting te zaaien. Hierna escaleert de sabotage en wordt het slachtoffer steeds meer geïsoleerd. Na ongeveer 6 tot 12 maanden van emotionele mishandeling worden de meeste slachtoffers ontslagen of trekken ze er zelf de stekker uit.
Kwetsbare groepen
Bedenk dat slachtoffers meestal buiten een verder homogene groep vallen. Bijvoorbeeld vrouwen die tussen veel mannen werken, of werknemers met een migratieachtergrond in een verder wit kantoor. Verder worden slachtoffers soms gezien als concurrentie voor promotie en worden ze daarom tegengewerkt. Omdat het voor deze mensen lastig is om zich in hun eentje te verweren, moeten leidinggevenden goed herkennen wanneer er sprake is van grensoverschrijdend gedrag en op tijd ingrijpen.
Wat kan de werkgever doen?
Voorkom onnodige boetes van de arbeidsinspectie door een beleid tegen pesten te ontwikkelen op basis van de Risico-inventarisatie & -evaluatie (RI&E). Daarin beschrijft je hoe en onder welke omstandigheden pesten kan ontstaan. De volgende maatregelen zijn daarbij van belang:
- Inventariseren van de risico’s binnen jouw organisatie.
- Een antipestbeleid introduceren, inclusief gedragscode en klachtenprocedure.
- Zorgen voor een open cultuur op de werkvloer, zodat problemen makkelijk worden besproken.
- Aanstellen van een vertrouwenspersoon en een klachtencommissie, met wie het slachtoffer zijn probleem kan bespreken.
- Werknemers voorlichten over pesten
- Bedenken hoe werknemers die een slachtoffer zijn van pesten opgevangen en begeleid kunnen worden. Is eventuele nazorg mogelijk?